در این مقاله قصد داریم تعریف ساده و نسبتا جامعی در این باره که بازاریابی چیست ، ارائه دهیم، تعریفی به دور از پیچیدگی های علم مدیریت و اقتصاد.
برای اینکه دریابیم که بازاریابی چیست ، باید تعاریف گوناگون و متنوعی که اشخاص، موسسات و شرکت های برجسته در حوزه بازاریابی، ارائه دادهاند، مورد بررسی قرار گیرند.
از میان همه این تعاریف که بازاریابی چیست ، تعریف بازاریابی از دیدگاه دکتر احمد روستا (پدر علم نوین بازاریابی ایران) تعریفی نسبتا جامع و ساده از بازاریابی است.
دکتر روستا برای اینکه شرح دهد که بازاریابی چیست ، بازاریابی را شامل سه بخش بازارشناسی، بازارسازی و بازارداری می داند. در ادامه مقاله بازاریابی چیست، برای اینکه درک روشن تری از بازاریابی بیابیم، هر بخش را به صورت مفصل توضیح خواهیم داد.
بازارشناسی
برای اینکه بدانیم دقیقا بازاریابی چیست باید بتوانیم با اجزا تشکیل دهنده آن به صورت دقیق و جزئی آشنا شویم.
اولین بخش در فرآیند بازاریابی، بازارشناسی است. بازارشناسی انجام تحقیقاتی جهت شناخت همه اجزای تشکیل دهنده نظام بازار است. مهمترین موارد که باید در بازارشناسی مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از:
بازارسازی
در دومین بخش از شناخت اینکه بازاریابی چیست به یکی از اجزای مهم بازاریابی یعنی بازارسازی می رسیم.
بازارسازی، استفاده از تمامی امکانات، عوامل، تکنیک ها و استراتژی هایی جهت خلق و به دست آوردن سهم بازار (جذب مشتری) است. عوامل موثر در بازارسازی را می توان با آمیخته بازاریابی ۷P (مدل ارتقا یافته ۴P ) بهتر بررسی نمود.
آمیخته بازاریابی چهار پی (۴P) شامل چهار عنصر محصول (Product)، قیمت (Price)، مکان توزیع (Place) و ترویج (Promotion) می باشد. در مدل هفت پی (۷P) سه عنصر نیروی انسانی (People)، فرایند (Process) و شواهد فیزیکی (Physical Evidence) نیز بررسی می گردند.
اولین P : محصول (Product)
محصول را می توان کالا یا خدمتی در نظر گرفت که به مشتری عرضه می شود. کیف، تلفن همراه یا یک بستنی به عنوان یک کالا و شستن ماشین در کارواش، طراحی یک وبسایت اینترنتی یا آموزش زبان انگلیسی به عنوان خدمت، همگی زیر مجموعه محصول در این تعریف قرار می گیرد.
پس از تحلیل دقیق نیاز مشتریان، تصمیم گیری در مورد اینکه محصول (کالا یا خدمت) چه خصوصیاتی داشته باشد بسیار مهم است. کالا در جنبه هایی مثل شکل، عملکرد، کیفیت، بسته بندی، تعمیرپذیری، نام و برند کالا و خدمت در جنبه هایی مانند نوع خدمت، کیفیت و نحوه ارائه خدمت، نحوه پشتیبانی و پاسخگویی باید مورد بررسی دقیق قرار گیرند.
دومین P : قیمت (Price)
منظور از قیمت، هزینه ای است که مشتری پرداخت می کند تا از محصول ( کالا یا خدمت ) استفاده نماید.
قیمت نهایی مرکب از قیمت تمام شده محصول، هزینه توزیع، هزینه تبلیغات و درصد سود برای تولیدکننده یا مجری، صاحب سرمایه و فروشنده است.
البته قیمت گذاری بر روی محصول به این سادگی ها هم نیست و معمولا یکی از چالش های پیش روی هر کسب وکاری است. بر اساس شرایط بازار، قیمت گذاری رقیبان، ارزش محصول و جایگاه برند نزد مشتریان، در نظر گرفتن سایر هزینه های تولید، توزیع و تبلیغات باید بهترین روش برای قیمت گذاری محصولات انتخاب شود.
سومین P : مکان محصول (Place)
بعد از بررسی جوانب مختلف محصول ( کالا یا خدمت ) و قیمت گذاری مناسب آن، اینکه محصول به چه صورت و در چه محل هایی توزیع و عرضه شود باید مورد ارزیابی قرار گیرد.
انتخاب نوع، نحوه و مکان مناسب عرضه و توزیع محصول به نوع کسب و کار، نوع محصول و بازار هدف بستگی دارد.
چهارمین P : ترویج (Promotion)
بعد از گذراندن سه مرحله قبلی، ترویج مرحله ای مهم و حیاتی در فرآیند بازاریابی و فروش محصول است. در این مرحله محصول به مشتریان هدف معرفی شده و تبلیغات صورت می گیرد.
تبلیغات، ترویج فروش، روابط عمومی، بازاریابی مستقیم و فروشندگی، ابزارهای مختلف جهت ترویج است.
از اهداف ترویج می توان به معرفی محصول به بازار هدف، افزایش میزان فروش محصول، بهبود جایگاه محصول در بین سایر رقبا، افزایش اعتبار شرکت، برند و محصول اشاره نمود.
پنجمین P : نیروی انسانی (People)
نیروی انسانی شامل تمام کسانی است که در فعالیت های مختلف کسب وکار ( از بازارشناسی و تولید محصول تا بازاریابی و ارائه محصول به مشتری ) به طور مستقیم یا غیر مستقیم شرکت داشته اند.
نیروی انسانی بخش مهمی از میزان موفقیت شما و تصویر شما در ذهن مشتریان را می سازد. از همین رو در استخدام و به کارگیری افراد در مجموعه خود، دقت بسیار بالایی داشته باشید.
داشتن تخصص و مهارت لازم، روابط عمومی خوب و رفتار مناسب، علاقه به شغل مورد نظر، توانایی یادگیری خوب و همسو بودن با ارزش های مجموعه شما از نکات مهمی است که باید در هنگام استخدام و به کارگیری افراد در نظر گرفت.
ششمین P : فرایند (Process)
منظور از فرآیند، مسیری است که محصول ( کالا یا خدمت ) طی می کند تا به دست مشتری برسد. این مسیر همچنین سفر مشتری نامیده می شود و هر چقدر این سفر راحت تر باشد، مشتری تجربه کاربری بهتری را تجربه خواهد کرد.
سفر مشتری با اولین آشنایی فرد با مجموعه شما آغاز شده و تا بعد از خرید هم ادامه می یابد.
هفتمین P : شواهد فیزیکی (Physical Evidence)
ساختمان و دکوراسیون شرکت، نورپردازی، ظاهر پرسنل، ظاهر گرافیکی وبسایت مثل فونت ها، رنگ بندی و تصاویر و در کل محیطی که در آن فعالیت می کنیم، همگی به نوعی شواهد فیزیکی برند ما را تشکیل می دهند.
اینکه کسب و کار شما فیزیکی باشد یا اینکه آنلاین باشد، این موارد متفاوت خواهند بود.
بازارداری
در آخرین بخش از فهم اینکه بازاریابی چیست ، به بررسی بخش سوم آن یعنی بازارداری می پردازیم.
بازارداری استفاده از استراتژی ها و امکانات و عواملی جهت حفظ سهم بازار (حفظ مشتری) است به طوری که روابطی بلندمدت و توأم با وفاداری بین فروشنده و خریدار ایجاد شود.
تشویق ﻭ ﺗﺮﻏﯿﺐ مشتریان ﺑﻪ ﺧﺮﯾﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻭ ﺗﺪﺍﻭﻡ ﺧﺮﯾﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﯾﻖ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﺭﺿﺎﯾﺖ ﺩﺭ ﺁﻧ ها می باشد.
در بازارداری سه بخش مهم همواره باید در نظر گرفته شوند: مشتریان، رقبا و محصول ( کالا یا خدمت).
ﺁﮔﺎﻫﯽ ﺍﺯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺸﺘﺮﯾﺎﻥ، ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺎ ﺁﻧﺎﻥ، ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺧﺘﯽ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ نقش ارزنده ای در حفظ مشتری دارد. مشتری تنها کالا و خدمات نمی خرد، بلکه منافع ، ارزش ، احترام و عوامل دیگری را نیز طالب است که باید بر آورده شود.
ﺍﻃﻼﻉ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﺯ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﻭ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﺭﻗﺒﺎ و دسته بندی رقبا به دسته های رقبای قوی تر، رقبای ضعیف تر و رقبای هم سطح و داشتن استراتژی مناسب در مواجهه با هر کدام، کمک شایانی به حفظ مشتریان فعلی و جذب مشتریان جدید می نماید.
اینکه محصول ( کالا یا خدمت ) مطابق با نیازهای مشتریان بوده و عملکرد و کیفیت مناسبی داشته باشد تا رضایت آنها را جلب نماید و مزیت های رقابتی مناسبی نسبت به رقبا داشته باشد، نقش مهمی در حفظ و جذب مشتریان و فرآیند بازارداری دارد.
نتیجه گیری : بازاریابی چیست؟ (تعریف ساده و جامع از بازاریابی)
در مقاله بازاریابی چیست ، ابتدا با تعریف بازاریابی از دیدگاه دکتر روستا آشناشدیم. در این تعریف بازاریابی شامل سه بخش بازارشناسی، بازارسازی و بازارداری است.
بازارشناسی انجام تحقیقاتی جهت شناخت همه اجزای تشکیل دهنده نظام بازار است. موارد مهمی که در بازارشناسی باید بررسی گردند عبارتند از:
- تحقیق درباره شرکت
- تحقیق درباره محصول (کالا یا خدمت)
- تحقیق درباره مشتریان (مصرف کنندگان)
- تحلیل بازار
- تحلیل رقبا
- تحلیل صنعت
بازارسازی، به کارگیری تمامی امکانات، عوامل، تکنیک ها و استراتژی هایی جهت خلق و به دست آوردن سهم بازار (جذب مشتری) است.
با استفاده از آمیخته بازاریابی ۷P عوامل تاثیرگذار در بازارسازی را راحت تر می توان بررسی کرد. این عناصر عبارتند از:
- محصول (Product)
- قیمت (Price)
- مکان توزیع (Place)
- ترویج (Promotion)
- نیروی انسانی (People)
- فرایند (Process)
- شواهد فیزیکی (Physical Evidence)
بازارداری استفاده از استراتژی ها و امکانات و عواملی جهت حفظ سهم بازار (حفظ مشتری) است به طوری که روابطی بلندمدت و توأم با وفاداری بین فروشنده و خریدار ایجاد شود. در بازارداری سه بخش مهم همواره باید در نظر گرفته شوند: مشتریان، رقبا و محصول ( کالا یا خدمت).
ممکن است شما موارد بیشتری را در مورد اینکه بازاریابی چیست ، بدانید، که ما فراموش کرده ایم تا در این مقاله قرار دهیم.
اگر شما از این موارد آگاه هستید، حتما در بخش نظرات عنوان کنید تا آن را به مقاله “بازاریابی چیست” اضافه کنیم. در ضمن اگر این مقاله را مفید دیدید، حتما آن را به دوستان خود معرفی کرده یا در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید.
راهنما برای مطالعه بیشتر:
برای تولید مقاله بازاریابی چیست ؟ تعریف ساده و جامع از بازاریابی ، از منابع زیر استفاده شده است :
منابع بیشتر برای مطالعه :
راهنما برای خواندن سایر مقالات سایت به صورت دسته بندی شده:
شما می توانید از طریق لینک های کاربردی زیر به سایر مقالات سایت که کاملا بصورت طبقه بندی شده وجود دارد، مراجعه نموده و از آن ها استفاده کنید:
عالی است
موفق باشید